Hasat Dönemi

Hasat Zamanı Belirleme

Zeytin hasat zamanı, ürünün kullanım amacına göre değişir. Sofralık zeytin için farklı, yağlık zeytin için farklı olgunluk dereceleri tercih edilir.

Sofralık Zeytin Hasadı

Sofralık zeytin hasadı genellikle Eylül ve Ekim aylarında yapılır. Bu dönemde zeytinler yeşil renktedir ve henüz tam olgunlaşmamıştır. Yeşil zeytinler, daha az acı ve daha sert dokuda olur. Hasat, elle toplama yöntemiyle yapılır çünkü meyvelerin zarar görmemesi gerekir.

Yağlık Zeytin Hasadı

Yağlık zeytin hasadı genellikle Kasım ayından başlayarak Aralık ve Ocak aylarına kadar sürer. Bu dönemde zeytinler olgunlaşmış ve siyah renge dönmüştür. Yağ içeriği maksimum seviyeye ulaşır. Hasat zamanı, yağ kalitesi ve miktarı açısından kritik öneme sahiptir.

Olgunluk İndeksi

Hasat zamanını belirlemek için olgunluk indeksi kullanılır. Bu indeks, ağaçtaki zeytinlerin renk durumuna göre belirlenir.

Yeşil Dönem (0-2)

Meyveler tamamen yeşildir. Sofralık yeşil zeytin için uygundur.

Dönüm Dönemi (3-5)

Meyveler yeşilden siyaha dönmeye başlar. Kısmen renklenmiş meyveler görülür.

Olgun Dönem (6-7)

Meyveler çoğunlukla siyahtır ancak et kısmı hala yeşilimsi olabilir.

Tam Olgun (8)

Meyveler tamamen siyah ve yumuşaktır. Yağ içeriği maksimumdur.

Hasat Yöntemleri

Elle Toplama

En kaliteli hasat yöntemidir ancak en zaman alıcı ve maliyetlidir. Sofralık zeytin hasadında tercih edilir. Bu yöntemde meyveler tek tek elle toplanır ve zarar görmeden sepete konur.

Sırıkla Vurma

Geleneksel yöntemdir ancak meyvelerin zarar görmesi riski yüksektir. Ağaç dallarına da zarar verebilir. Modern uygulamalarda tercih edilmez.

Mekanik Hasat

Büyük bahçelerde zaman ve maliyet açısından avantajlıdır. Vibrasyonlu hasat makineleri, ağacı titreterek meyveleri düşürür. Altında örtü serilir ve meyveler toplanır. Bu yöntem, ağaca zarar vermeden uygulanabilir.

Hasat Öncesi Hazırlık

Verimli bir hasat için ön hazırlık çalışmaları önemlidir.

Bahçe Hazırlığı

Hasat öncesi bahçe temizliği yapılmalıdır. Toprak yüzeyindeki taşlar ve engeller temizlenmelidir. Ayrıca ağaçların altına örtü serilecekse, bu örtülerin yerleştirilmesi gerekir.

Hasat Ekipmanları

Hasat sepetleri veya kasaları
Örtüler (mekanik hasat için)
Merdivenler (yüksek dallar için)
Hasat makasları (gerekirse)
Nakliye araçları

Hava Koşulları

Hasat, kuru hava koşullarında yapılmalıdır. Yağmurlu havalarda hasat edilen zeytinler, kalite kaybına uğrar. Ayrıca hasat edilen zeytinler en kısa sürede işleme tesisine ulaştırılmalıdır.

Hasat Sonrası İşlemler

Taşıma ve Depolama

Hasat edilen zeytinler, havalandırılabilir kasalarda taşınmalıdır. Plastik torbalarda uzun süre bekletilmemelidir çünkü bu, meyvelerin bozulmasına neden olur. İdeal olarak hasat edilen zeytinler, 24 saat içinde işlenmelidir.

Ayıklama ve Temizleme

Hasat edilen zeytinler arasında yaprak, dal parçaları ve zarar görmüş meyveler bulunabilir. Bu materyaller ayıklanmalı ve zeytinler temizlenmelidir. Su ile yıkama yapılabilir ancak zeytinlerin su ile uzun süre temasından kaçınılmalıdır.

İşleme

Yağlık zeytinler için, hasat sonrası en kısa sürede sıkım işlemi yapılmalıdır. Bekleme süresi uzadıkça, asitlik artar ve yağ kalitesi düşer. Sofralık zeytinler için ise işleme yöntemi, zeytin çeşidine ve tüketici tercihine göre değişir.

Verim Hesaplama

Hasat sonrası verim hesabı, gelecek yılların planlaması için önemlidir. Ağaç başına veya dekar başına verim takip edilmelidir.

Verim, birçok faktöre bağlıdır:

Ağacın yaşı ve sağlık durumu
Yıl boyunca yapılan bakım işlemleri
İklim koşulları
Çeşit özellikleri
Toprak kalitesi
Alternans (var yılı - yok yılı) durumu